Thực đơn
M134 Minigun
M134 có cấu tạo phức tạp, bên trong có gắn một động cơ chạy điện có tác dụng làm xoay nòng súng đồng thời đẩy đạn lên nòng, đập kíp nổ. Cấu tạo súng Gatling gồm cụm nòng có nhiều nòng ghép với nhau như bó đũa, ở giữa có một trục quay, phía sau cụm nòng là cụm khoá nòng có số khoá nòng tương ứng với số nòng, súng cũng có cơ cấu nạp đạn, cơ cấu phát hỏa và cơ cấu truyền lực để tạo chuyển động cho súng. Cụm nòng và cụm khoá nòng có thể quay tương đối với nhau. Nòng súng cũng được cấu tạo đặc biệt, gồm 6 ống thép dài 558.8 li, được nối với một mâm cặp chuyển động nhờ hệ thống truyền động nối với động cơ. Nhờ có động cơ điện, M134 có tốc độ bắn cực kỳ cao, khoảng 6000 viên đạn một phút [2].
Khi hoạt động, cụm nòng quay quanh trục, khi nòng thứ nhất tới vị trí nạp đạn, một viên đạn sẽ được đưa vào nòng, cụm nòng tiếp tục quay, đưa nòng thứ nhất tới vị trí đóng khoá nòng, sau đó tới vị trí phát hỏa để thực hiện phát bắn, tới vị trí mở khoá để hất vỏ đạn ra ngoài... Như vậy, cứ hết một vòng quay thì nòng súng bắn được một viên đạn, tốc độ vòng quay càng lớn thì tốc độ bắn càng lớn. Mặt khác, cụm nòng gồm có nhiều nòng nên tốc độ bắn tỉ lệ với số nòng. Trong khi nòng thứ nhất đang bắn thì nòng thứ hai đóng khoá, nòng thứ ba nạp đạn, nòng thứ tư hất vỏ đạn... các nòng súng lần lượt được phát hỏa một cách tuần hoàn. Giả sử mỗi giây quay được một vòng (60 vòng/phút) và súng có 6 nòng thì tốc độ bắn sẽ là 360 phát/phút. Để thực hiện bắn tự động với tốc độ lớn, các cơ cấu của súng như khoá nòng, tiếp đạn, phát hỏa... được liên kết với nhau thông qua các khâu truyền chuyển động đảm bảo sự làm việc liên tục, nhịp nhàng, đồng bộ.
Súng Gatling dùng năng lượng của động cơ điện gắn ngoài, ngoài động cơ chính cho súng còn có thể có thêm một vài động cơ phụ để tải băng đạn [5]. Súng có thể hoạt động liên tục không gián đoạn vì nếu chẳng may có một viên đạn lép, một nòng không bắn được thì các nòng súng khác vẫn bắn bình thường và theo chu kỳ quay của súng, viên đạn lép sẽ được hất ra ngoài. Đây là lợi điểm rất quan trọng vì đối với các súng tự động một nòng thông thường, khi gặp viên đạn lép súng sẽ ngừng bắn và xạ thủ sẽ phải thao tác lên đạn lại. Điều này không những làm lỡ thời cơ chiến đấu mà không dễ thực hiện vì các loại súng trên các phương tiện chiến đấu thường đặt cách xa xạ thủ [2][5][8].
Vỏ và thân súng được làm bằng thép, đôi khi được chế tạo bằng hợp kim titan để tăng độ bền và giảm sức nặng. Nó là phần cố định, dùng để lắp ráp các phụ kiện khác vào và giữ nhiệm vụ bảo vệ các chi tiết khỏi sự ảnh hưởng của các tác nhân oxy hóa. Khối lượng của nó tùy thuộc vào chất liệu, đối với thép là 1.85 kg, nhưng nếu thay bằng hợp kim titan sẽ giảm đi 0.9 kg, tức là chỉ còn 0.98 kg [2].
Nguồn điện dùng cho súng M134 sử dụng cho bộ binh là nguồn điện áp thấp một chiều như ắc quy, pin. Đối với loại M134 gắn trên máy bay và tàu chiến thì sử dụng nguồn điện có sẵn trên các phương tiện này hoặc sử dụng kết hợp cả hai loại nguồn. Một trong những biến thể khác của M134 có sử dụng hệ thống khí nén hoặc thủy lực để quay động cơ.
Stator là phần đứng yên, phần đứng, phần không chuyển động của máy. Stator của động cơ có một cặp nam châm vĩnh cửu, hay nam châm điện.Khi vận hành bình thường, rotor khi quay trong vỏ stator sẽ phát ra một điện áp gọi là sức phản điện động hoặc sức điện động đối kháng, vì nó đối kháng lại điện áp bên ngoài đặt vào động cơ. Sức điện động này tương tự như sức điện động phát ra khi động cơ được sử dụng như một máy phát điện. Như vậy điện áp đặt trên động cơ bao gồm 2 thành phần: sức phản điện động và điện áp giáng tạo ra do điện trở nội của các cuộn dây cảm ứng làm cho lõi cuộn dây rotor phát sinh momen quay.
Rotor là phần chuyển động quay của động cơ điện làm xoay cụm nòng súng quanh trục dọc của nó. Rotor có các cuộn dây quấn quanh một lõi gồm các lá sắt non ép chặt và cách điện với nhau; được nối với nguồn điện một chiều, một phần quan trọng khác của động cơ điện một chiều là bộ phận chỉnh lưu, nó có nhiệm vụ là đổi chiều dòng điện làm cho chuyển động quay của rotor trở thành liên tục. Trong khẩu M134 và các súng máy tương tự (M61 Vulcan), rotor được lắp đồng trục với trục quay của cụm nòng súng, có tác dụng xoay các nòng súng đồng bộ với vận hành của các khóa nòng nạp đạn tự động.
Cụm nòng súng gồm sáu ống thép dài ghép lại với nhau thành vòng tròn trông như ổ đạn của súng lục ổ quay. Nòng súng được cố định bởi các mâm kim loại liền với nhau (gồm 3 đĩa nhỏ và 1 mâm có một trục giữa nối lại), các mâm này có 6 lỗ tròn đường kính 7, 96 mm bố trí đối xứng đều để xỏ xuyên các nòng súng qua.
Thông số kỹ thuật của một nòng súng:
M134 sử dụng loại đạn 7.62×51 mm tiêu chuẩn NATO được nối thành băng đạn dài được xếp gọn gàng trong một chiếc hộp. Hộp đạn thường có kích thước 200x400x600 mm chế tạo bằng nhựa tổng hợp, bên trong có các khớp, bánh răng để dây đạn chạy ra dễ dàng, động cơ vừa quay nòng súng thì cũng vừa kéo băng đạn từ hộp đạn vào bệ khóa nòng. Hộp đạn có dây đeo kiểu ba lô, xạ thủ có thể đeo nó trên lưng, sẽ rất thuận lợi trong lúc vận động chiến đấu. Nếu dùng dây đạn ngoài, lượng đạn tùy theo sức mang vác của binh sĩ.
Các thông số kỹ thuật viên đạn chuẩn NATO súng M134 sử dụng:
Vì súng bắn ra liên tục tức là động cơ phải xoay liên tục, kèm theo việc kéo nòng súng quay và đập kíp nổ nên động cơ phát nhiệt liên tục. Khi bắn, lượng đạn thường vào khoảng 3000 đến 6000 viên/phút, dẫn đến lựợng nhiệt sinh ra do thuốc nổ lớn, có khả năng làm biến dạng nòng súng nếu súng tiếp tục bắn ra liên tục. Những điều trên đòi hỏi súng phải trang bị thêm một hệ thống làm mát. Hệ thống làm mát có nhiệm vụ giữ cho nhiệt độ của các chi tiết không vượt quá giới hạn cho phép.
Có hai loại: bằng nước và bằng không khí. Loại súng dùng cho hải quân và không quân được làm mát từ nước mát để sẵn trên tàu và máy bay. Cơ cấu làm mát hoạt động theo nguyên lý tuần hoàn thẩm thấu. Loại M134 cầm tay được làm mát tự nhiên bằng không khí bên ngoài hoặc đôi khí gắn thêm cánh quạt để tăng khả năng làm mát.
Thước ngắm và ống ngắm được trang bị trên M134 giúp cho việc xác định mục tiêu được chính xác. Chúng hỗ trợ rất tích cực cho xạ thủ, nhất là trên trực thăng, khi mà họ luôn chuyển động với tốc độ cực nhanh và khoảng cách so với mục tiêu là lớn khiến cho việc xác định mục tiêu theo cách thông thường bị hạn chế và thiếu chính xác.
Thực đơn
M134 MinigunLiên quan
Tài liệu tham khảo
WikiPedia: M134 Minigun